Tỉnh Trà Vinh kết luận tranh

Tại buổi họp báo, ông Lê Văn Bài – Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Trà Vinh giải thích: "Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật năm 2016 của tỉnh đã trao giải Ba cho tác phẩm "Biển chết" của họa sĩ Nguyễn Nhân. Tuy nhiên, gần đây, nhà báo Thành Quang đã liên lạc, thông tin đến BTC cuộc thi cho rằng bức tranh "Biển chết" của họa sĩ Nguyễn Nhân có dấu hiệu sao chép lại tác phẩm nhiếp ảnh "Điêu đứng vì biển chết" của tác giả được đăng trên báo "Thanh niên", số ra ngày 21-4-2016".

Qua thông tin trên từ nhà báo Thành Quang, Thường trực Hội và Chi hội Mỹ thuật tỉnh Trà Vinh đã đề nghị họa sĩ Nguyễn Nhân viết tường trình. Trong bản tường trình của mình, họa sĩ Nguyễn Nhân thừa nhận: "... dù đã vẽ lại bằng bút pháp mỹ thuật…, nhưng tôi đã một phần nào đó sao chép "bản quyền". Tôi xin thành thật nhận lỗi với tác giả ảnh mà tôi chưa biết tên".

Trong cuộc họp Chi hội Mỹ thuật Trà Vinh ngày 14-3-2017, có sự tham dự của họa sĩ Nguyễn Nhân, để xem xét và lấy ý kiến của các hội viên về dấu hiệu vi phạm bản quyền của họa sĩ Nguyễn Nhân, đánh giá ý kiến chuyên môn về bức tranh "Biển chết", tất cả các ý kiến của các họa sĩ dự họp đều khẳng định tác phẩm bức tranh "Biển chết" của họa sĩ Nguyễn Nhân là sao chép bức ảnh "Điêu đứng vì biển chết", kể cả hình ảnh, bố cục, tên tác phẩm, rõ ràng đã vi phạm bản quyền tác giả.

"Năm 2009, bức tranh "Giai điệu mùa xuân" của họa sĩ Nguyễn Lâm cũng đã bị họa sĩ Nguyễn Nhân sao chép thành bức "Giai điệu tháng tư" và đã bị cảnh cáo từ hồi đó" – Ông Lê Văn Bài, Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Trà Vinh cho biết thêm.

Bức tranh "Biển chết" của họa sĩ Nguyễn Nhân

Ông Lê Văn Bài cũng cho biết thêm tại cuộc họp chi hội công khai này, họa sĩ Nguyễn Nhân đã thừa nhận mình sai như đã tường trình và chấp nhận mọi hình thức xử lý của Hội. Trên cơ sở đó, ngày 17-3-2017, Ban Kiểm tra Hội Văn học Nghệ thuật họp xử lý trường hợp vi phạm bản quyền của họa sĩ Nguyễn Nhân với kết luận bức tranh "Biển chết" của họa sĩ Nguyễn Nhân là sao chép, vi phạm bản quyền tác giả và trường hợp này là tái phạm; thống nhất đề nghị ban Thường vụ Hội các hình thức xử lý như đã thông tin tới độc giả. Thu hồi giải thưởng (bao gồm chứng nhận và tiền thưởng); tịch thu bức tranh làm tang vật; cảnh cáo và thông báo công khai trên Tạp chí Văn nghệ Trà Vinh; thông báo bằng văn bản đến các Chi hội thuộc Hội văn học Nghệ thuật Trà Vinh; thông báo bằng văn bản đến Hội Mỹ thuật Việt Nam; thông báo bằng văn bản đến chính quyền địa phương nơi họa sĩ Nguyễn Nhân cư trú.

Ngày 20-3-2017, Hội gửi công văn số 15-CV/VHNT: "về việc xử lý tác phẩm mỹ thuật vi phạm bản quyền" gửi họa sĩ Uyên Huy - Trưởng Ban Giám khảo và họa sĩ Nguyễn Xuân Đông - thành viên Ban Giám khảo Cuộc thi Sáng tác Mỹ thuật Trà Vinh năm 2016.

Phát lộ thêm một cáo buộc "Biển chết" của họa sĩ Nguyễn Nhân đã sao chép một phần từ bức tranh có tên "Sông chết" của họa sĩ Lê Thế Anh

Trả lời về vụ việc, họa sĩ Uyên Huy và họa sĩ Nguyễn Xuân Đông sau đó có văn bản ký ngày 29-3-2017 viết: "Qua xem xét các hình ảnh của các tác phẩm có tính chất sao chép mà họa sĩ Nguyễn Nhân dựa vào bức ảnh của nhà báo Thành Quang (cũng như sai phạm trước đây). Đây là chứng cứ rõ ràng, tác giả cũng đã xác nhận và nhận lỗi. Đây là điều vô cùng đáng tiếc, đáng buồn cho tình trạng vi phạm quyền tác giả. Tôi và họa sĩ Nguyễn Xuân Đông có trao đổi ý kiến về sự kiện này và đã thống nhất ý kiến là: Nhất trí với kết luận của Ban Kiểm tra Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh. Chúng tôi tin rằng Hội sẽ có cách xử lý thích hợp".

Sau khi đã tiến hành tất cả các phần việc nói trên và căn cứ trên cơ sở thống nhất ý kiến, trên cơ sở các quy định của pháp luật, ngày 1-6-2017, Hội Văn học Nghệ thuật tỉnh Trà Vinh ra Quyết định số 08-QĐ/VHNT "về việc kỷ luật Hội đối với họa sĩ Nguyễn Nhân".

Sau khi ra quyết định kỷ luật họa sĩ Nguyễn Nhân, Hội Văn học Nghệ thuật Trà Vinh còn tiếp nhận được một bức ảnh chụp lại từ bức tranh sơn dầu của họa sĩ Lê Thế Anh - Hà Nội có tên là "Sông chết", tác phẩm đạt Huy Chương Bạc của Hội đồng Nghệ thuật, Hội Mỹ thuật Việt Nam năm 2010. Như vậy, họa sĩ Nguyễn Nhân không chỉ sao chép từ tác phẩm ảnh của nhà báo Thành Quang mà còn sao chép tranh của họa sĩ Lê Thế Anh.  

Ban lãnh đạo Hội VHNT tỉnh Trà Vinh trong buổi họp báo công bố thông tin về sự việc

Ông Lê Văn Bài – Chủ tịch Hội VHNT tỉnh Trà Vinh cho rằng sau khi đã thu thập chứng cứ từ các vi phạm và cân nhắc trên cả quá trình làm việc như trên, việc ra quyết định kỷ luật đối với họa sĩ Nguyễn Nhân là hoàn toàn đúng quy trình, hợp tình, hợp lý, không phải một quyết định vội vàng.

Về sự thiếu vắng họa sĩ Nguyễn Nhân tại cuộc họp báo này, ông Trần Dũng – Phó Chủ tịch Thường trực Hội VHNT tỉnh Trà Vinh cho biết thêm: "Cuộc họp hôm nay không mời họa sĩ Nguyễn Nhân đến dự vì đây là buổi họp báo chứ không phải họp tranh luận đúng sai vụ việc".

Trả lời cho câu hỏi liệu tác giả Thành Quang của báo Thanh Niên có khiếu kiện họa sĩ Nguyễn Nhân hay không? ông Trần Dũng cho biết, việc tác giả có phản đối hay không không làm sai lệch vấn đề xâm phạm quyền tác giả.

Trả lời câu hỏi: "Cuộc thi do Hội VHNT tỉnh tổ chức, chỉ khi nhận được phản ánh thì mới phát hiện tác phẩm của họa sĩ Nguyên Nhân có sai phạm, liệu công tác tổ chức và chấm giải có những bất cập, yếu kém, để một tác phẩm vi phạm đoạt giải?", ông Trần Dũng nói: "Trong thông báo tổ chức giải, chúng tôi có ghi rõ, tác giả phải chịu trách nhiệm chính về bản quyền tác phẩm của mình. Ban tổ chức, giám khảo không thể lường hết được. Tuy nhiên, qua vụ việc này, chúng tôi có ngồi lại với nhau để rút kinh nghiệm"